توليد ملي ( به انگليسي : National product ) (در اقتصاد) ( يا محصول ملي ) به ارزش پولي همه ي کالاها و خدماتي که در دوره ي معيني، معمولا ً يک سال، در کشوري توليد شده، گفته مي شود. به اين اعتبار توليد ملي يک جريان در واحد زمان است و معمولا ً بر حسب دلار در سال، پوند در سال، و مانند اينها بيان کي شود . درآمد ملي به ارزش پولي تمامي درآمدهايي که در دوره ي معيني در کشوري، در جريان توليد، کسب شده گفته مي شود. « هزينه ي ملي » ارزش پولي تمام هزينه هايي است که در دوره ي معيني در کشوري پرداخت شده است.
انواع
توليد ملي را بسته به اينکه هزينه هاي توليد از آن کم شده يا نه مي توان به دو زيرشاخه تقسيم نمود:
1. توليد خالص ملي
2. توليد ناخالص ملي
نکات
* در محاسبه ي اين کل بايد از دوباره شماري اجتناب کرد. مثلا ً اگر در آمدها را جمع مي زنيم نبايد هم دستمزدهايي را که از سوي يک بنگاه توليدي پرداخت شده و هم ارزش فرآورده هايي را که از سوي آن بنگاه به فروش رسيده به حساب آورد؛ زيرا در اين صورت دستمزدها دوبار به حساب درآمد گذاشته مي شود، يکبار هنگامي که از مشتريان دريافت و بار ديگر هنگايم که به کارکنان پرداخت مي گردد. بلکه بايد دستمزدها و سودها «پس از» پرداخت دستمزدها ( و البته پس از پرداخت ديگر هزينه ها) به حساب آورده شوند.
* در جمع زدن هزينه ها نيز بايد تنها هزينه هاي مصرف کنندگان نهايي براي خريد فرآورده ها به حساب اورده شود، نه هزينه هاي بانگاه ها براي خريد مواد اوليه اي که بعداً آنها را تبديل کرده و به فروش مي رسانند.
* در تعريف توليد ( محصول) يا درآمد يا هزينه ي ملي، مختاريم هزينه ي استهلاک کالاهاي سرمايه اي دوره ي مربوطه را کسر کنيم يا نکنيم. اگر اين هزينه ها کسر شود، نتيجه ي توليد، درآمد و هزينه « خالص» است، اگر کسر نشود، نتيجه ي توليد، درآمد و هزينه «ناخالص » است. بدين ترتيب توليد ناخالص ملي ارزش کالاها و خدماتي است که در يک دوره توليد شده و شامل کالاهايي است که در همان دوره براي جايگزيني کالاهاي سرمايه اي مستهلک شده اختصاص يافته است. و محصول خالص ملي ارزش کالاها و خدمات توليد شده « پس از کنار گذاشتن» کالاهايي است که براي نگهداري دارايي کالاهاي سرمايه در حد آغاز دوره، لازم است.
* «درآمد قابل تصرف» (که گاهي «درآمد شخص قابل تصرف» خوانده مي شود) معمولا ً به معناي درآمد شخصي پس از وضع ماليات بر درآمد اشخاص است.
توليد خانگي
در برآورد توليد ملي تنها فرآورده هايي به حساب آورده مي شوند که از طريق بازار توزيع شده باشند. زيرا سنجش ارزش افزوده ي فرآورده هاي خانگي، چون غذاو لباس و اثاثه و تعميرات خانگي که از سوي افراد براي مصرف شخصي توليد مي شود، دشوار است. نتيجه گاهي ناهنجاري هاي شگفت انگيز است. مثلا ً اگر مردي با سرايدار خود ازدواج کرده ديگر دستمزد نپردازد، هرچند سرايدار همچون گذشته به انجام وطيفه ي خود ادامه دهد، توليد درآمد و هزينه ي ملي کاهش خواهد داشت، زيرا خدمات سرايدار از اين پس از طريق بازار عرضه نشده به توليد خانگي مبدل گرديده است. در نروژ زماني ارزش خدمات ن خانه‌‍دار نيز برآورده شده در حساب هاي ملي آن کشور گنجانيده مي شد.

منبع: harfeakhar.com

/ج

 

مقالات مرتبط :

آثار گسترش توليد ملي
مزيتِ‌هاي توليد ملي و حمايت از کالاي ايراني
استراتژي حمايت از توليد ملي و مصرف کننده

فتواي امام خميني برحرام بودن تجارت خارجي

حضرت امام خمينى(ره)،قبل از آغاز نهضت اسلامى و پس از شروع آن، هميشه يكى از مدافعان استفاده از كالاهاى ايرانى و رويگردانى از مصرف اجناس خارجى بودند.

اين ويژگى، بعدها در آثار فقهى ايشان نيز، جلوه ‏اى تام و تمام داشت.

در مسأله شماره 2831 رساله عمليه ايشان آمده است:«اگر در روابط تجارى با اجانب خوف آن است كه به بازار مسلمين صدمه اقتصادى وارد شود و موجب اسارت تجارى و اقتصادى شود، واجب است قطع اين‏گونه روابط، و حرام است اين نحو تجارت.»

اين رويكرد، پس از رحلت حضرت امام(ره) و آغاز دوران رهبرى حضرت آيت ‏ا. ‏ اى نيز، تداوم پيدا كرده و از سوى ساير علماى اعلام نيز، مورد حمايت و پشتيبانى قرار گرفته است.

نامگذارى سال 1397، به ‏عنوان سال «حمايت از كالاى ايرانى» خود نمونه‏ اى بارز از چنين انديشه و رويكردى محسوب مى ‏شود.
حضرت امام خمينى(ره) رهبر كبير انقلاب اسلامى درباره شهيد آيت ‏الله سيد حسن مدرس مى‏فرمايند:

«در آن وقت لباس كرباس ايشان زبانزد بود؛ كرباسى كه بايد از خود ايران باشد مى ‏پوشيد.»

امام خميني, حمايت از توليد داخلي ،,

• 
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  

  شن	يک	دو	سه	چهار	پنج	جم
  << <				> >>
  			1	2	3	4
  5	6	7	8	9	10	11
  12	13	14	15	16	17	18
  19	20	21	22	23	24	25
  26	27	28	29	30

  
  


• 

در چند سال اخير و با شدت يافتن تحريم هاي يک جانبه و غيرانساني غرب عليه جمهوري اسلامي ايران با هدف متوقف کردن برنامه هاي صلح آميز هسته اي ايران، واژه ي جديد « اقتصاد مقاومتي » به ادبيات اقتصادي کشور اضافه و به

گردآوري: سيد امير حسين کامراني راد
منبع اختصاصي: راسخون



 در چند سال اخير و با شدت يافتن تحريم هاي يک جانبه و غيرانساني غرب عليه جمهوري اسلامي ايران با هدف متوقف کردن برنامه هاي صلح آميز هسته اي ايران، واژه ي جديد « اقتصاد مقاومتي » به ادبيات اقتصادي کشور اضافه و به فراخور حال و روز اقتصاد کشورمان مورد بحث قرار گرفته است. اين واژه اولين بار در ديدار کارآفرينان با مقام معظم رهبري در شهريور سال 1389 مطرح گرديد. در همين ديدار، مقام معظم رهبري « اقتصاد مقاومتي » را معنا و مفهومي از کارآفريني معرفي و براي نياز اساسي کشور به کارآفريني نيز دو دليل « فشار اقتصادي دشمنان » و « آمادگي کشور برايي جهش » را معرفي نمودند.1
براي مفهوم اقتصاد مقاومتي در همين مدت زمان کم، تعاريف متفاوتي ارائه شده که هر کدام از جنبه اي به اين موضوع نگاه کرده اند. در اين ميان، تعريف جامع و کامل از اقتصاد مقاومتي را خود رهبر فرزانه انقلاب ارائه داده اند. ايشان در ديدار با دانشجويان فرمودند:

« اقتصاد مقاومتي يعني آن اقتصادي که در شرايط فشار، در شرايط تحريم، در شرايط دشمني ها و خصومت هاي شديد مي تواند تعيين کننده ي رشد و شکوفايي کشور باشد. »2

اين مقاله که مشتمل بر بيانات حکيمانه مقام معظم رهبري (مدظله العالي) درباره اقتصاد مقاومتي است به خوانندگان عزيز تقديم مي گردد.

ارکان اقتصاد مقاومتي

الف: مقاوم بودن اقتصاد

وظيفه‌ي همه‌ي ما اين است که سعي کنيم کشور را مستحکم، غير قابل نفوذ، غير قابل تأثير از سوي دشمن، حفظ کنيم و نگه داريم؛ اين يکي از اقتضائات «اقتصاد مقاومتي» است که ما مطرح کرديم. در اقتصاد مقاومتي، يک رکن اساسي و مهم، مقاوم بودن اقتصاد است. اقتصاد بايد مقاوم باشد؛ بايد بتواند در مقابل آنچه که ممکن است در معرض توطئه‌ي دشمن قرار بگيرد، مقاومت کند.3

ب: استفاده از همه‌‌ى ظرفيتهاى دولتى و مردمى

بخش خصوصى را بايد کمک کرد. اينکه ما «اقتصاد مقاومتى» را مطرح کرديم، خب، خود اقتصاد مقاومتى شرائطى دارد، ارکانى دارد؛ يکى از بخشهايش همين تکيه‌‌ى به مردم است؛ همين سياستهاى اصل 44 با تأکيد و اهتمام و دقت و وسواسِ هرچه بيشتر بايد دنبال شود؛ اين جزو کارهاى اساسى شماست. در بعضى از موارد، من از خود مسئولين کشور ميشنوم که بخش خصوصى به خاطر کم‌‌توانى‌‌اش جلو نمى‌‌آيد. خب، بايد فکرى بکنيد براى اينکه به بخش خصوصى توانبخشى بشود؛ حالا از طريق بانکهاست، از طريق قوانين لازم و مقرراتِ لازم است؛ از هر طريقى که لازم است، کارى کنيد که بخش خصوصى، بخش مردمى، فعال شود. بالاخره اقتصاد مقاومتى معنايش اين است که ما يک اقتصادى داشته باشيم که هم روند رو به رشد اقتصادى در کشور محفوظ بماند، هم آسيب‌‌پذيرى‌‌اش کاهش پيدا کند. يعنى وضع اقتصادى کشور و نظام اقتصادى جورى باشد که در مقابل ترفندهاى دشمنان که هميشگى و به شکلهاى مختلف خواهد بود، کمتر آسيب ببيند و اختلال پيدا کند. يکى از شرائطش، استفاده از همه‌‌ى ظرفيتهاى دولتى و مردمى است؛ هم از فکرها و انديشه‌‌ها و راهکارهائى که صاحبنظران ميدهند، استفاده کنيد، هم از سرمايه‌‌ها استفاده شود.
به مردم هم بايد واقعاً ميدان داده شود. البته در بيانات دوستان به برخى از اين حوادثى که ناشى از پيگيرى مفسدين اقتصادى و مفاسد اقتصادى است، اشاره شد. واقعاً نميشود ما کار اقتصادىِ درست و قوى بکنيم، اما با مفاسد اقتصادى مبارزه نکنيم؛ اين واقعاً نشدنى است. همان چند سال پيش هم که من راجع به اين قضيه بحث کردم و مطالبى را به مسئولين کشور گفتم، به همين نکته توجه داشتم، که تصور نشود ما ميتوانيم سرمايه‌‌گذارى مردمى و کار سالم مردمى داشته باشيم، بدون مبارزه‌‌ى با مفاسد اقتصادى؛ و تصور نشود که مبارزه‌‌ى با مفاسد اقتصادى موجب ميشود که ما مشارکت مردم و سرمايه‌‌گذارى مردم را کم داشته باشيم؛ نه، چون اکثر کسانى که ميخواهند وارد ميدان اقتصادى بشوند، اهل کار سالمند، مردمان سالمى هستند؛ حالا يکى دو نفر هم آدمهاى ناسالم پيدا ميشوند. بايد با چشمهاى تيزبين، ريزبين و دوربين مراقبت کنيد که کسانى نيايند به عنوان ايجاد اشتغال و ايجاد کار و کارآفرينى تسهيلات بانکى بگيرند، اما کارآفرينىِ واقعى انجام نگيرد. اين را بايد مراقبت کنيد؛ هم شما مراقبت کنيد، هم قوه‌‌ى قضائيه مراقبت کند. به نظر من همکارى قوه‌‌ى مجريه و قوه‌‌ى قضائيه در اينجا يک کار بسيار لازمى است.4

ج: حمايت از توليد ملى

يک رکن ديگر اقتصاد مقاومتى، حمايت از توليد ملى است؛ صنعت و کشاورزى. خب، آمارهائى که آقايان ميدهند، آمارهاى خوبى است؛ ليکن از آن طرف هم از داخل دولت، خود مسئولين به ما ميگويند که بعضى کارخانه‌‌ها دچار مشکلند، اختلال دارند، در بعضى جاها تعطيلى صنايع وجود دارد - گزارشهاى گوناگونى به ما ميرسد، خود شما هم گزارش ميدهيد؛ يعنى من گزارشهاى ديگر هم دارم، اما اتکاء من به گزارشهاى ديگران نيست؛ گزارشهاى خود شما هم هست که به دست ما ميرسد - خب، بايد اين را علاج کرد. اينها طبعاً ايجاد اشکال ميکند. اگر چنانچه همين بخش دوم قضيه - يعنى آن نيمه‌‌ى خالى ليوان - نميبود، شما امروز از لحاظ رونق اقتصادى، وضع بهترى را در کشور ارائه ميکرديد و کمکهاى بيشترى به مردم ميشد. بالاخره حمايت از توليد ملى، آن بخشِ درونزاى اقتصاد ماست و به اين بايستى تکيه کرد.
واحدهاى کوچک و متوسط را فعال کنيد. البته خوشبختانه واحدهاى بزرگ ما فعالند، خوبند و سوددهى‌‌شان هم خوب است، کارشان هم خوب است، اشتغالشان هم خوب است؛ عمده‌‌ى واحدهاى بزرگ ما وضعشان اينجور است - لذا همان طور که گفتيد، محصول سيمانمان، محصول فولادمان، محصولات عمده‌‌ى اينجورى‌‌مان خوب است - ليکن بايد به فکر واحدهاى متوسط و کوچک باشيد؛ اينها خيلى مهم است، اينها در زندگى مردم تأثيرات مستقيم دارد.5

د: مديريت منابع ارزى

مسئله‌‌ى منابع ارزى هم مسئله‌‌ى مهمى است؛ که خب، حالا آقايان توجه داريد. روى اين مسئله دقت کنيد، خيلى بايد کار کنيد. واقعاً بايد منابع ارزى را درست مديريت کرد. حالا اشاره شد به ارز پايه؛ در اين زمينه هم حرفهاى گوناگونى از دولت صادر شد. يعنى در رومه‌‌ها از قول يک مسئول، يک جور گفته شد؛ فردا يا دو روز بعد، يک جور ديگر گفته شد. نگذاريد اين اتفاق بيفتد. واقعاً يک تصميم قاطع گرفته شود، روى آن تصميم پافشارى شود و مسئله را دنبال کنيد. به هر حال منابع ارزى بايد مديريت دقيق بشود.6

ه: مديريت مصرف

يک مسئله هم در اقتصاد مقاومتى، مديريت مصرف است. مصرف هم بايد مديريت شود. اين قضيه‌‌ى اسراف و زياده‌‌روى، قضيه‌‌ى مهمى در کشور است. خب، حالا چگونه بايد جلوى اسراف را گرفت؟ فرهنگ‌‌سازى هم لازم است، اقدام عملى هم لازم است. فرهنگ‌‌سازى‌‌اش بيشتر به عهده‌‌ى رسانه‌‌هاست. واقعاً در اين زمينه، هم صدا و سيما در درجه‌‌ى اول و بيش از همه مسئوليت دارد، هم دستگاه‌‌هاى ديگر مسئوليت دارند. بايد فرهنگ‌‌سازى کنيد. ما يک ملت مسلمانِ علاقه‌‌مند به مفاهيم اسلامى هستيم، اينقدر در اسلام اسراف منع شده، و ما متأسفانه در زندگى‌‌مان اهل اسرافيم! بخش عملياتى‌‌اش هم به نظر من از خود دولت بايد آغاز شود. در گزارشهاى شماها من خواندم، حالا هم بعضى از دوستان اظهار کردند که دولت درصدد صرفه‌‌جوئى است و ميخواهد صرفه‌‌جوئى کند؛ بسيار خوب، اين لازم است؛ اين را جدى بگيريد. دولت خودش يک مصرف‌‌کننده‌‌ى بسيار بزرگى است. شما از بنزين بگيريد تا وسائل گوناگون، يک مصرف‌‌کننده‌‌ى بزرگ، دولت است. حقيقتاً در کار مصرف، صرفه‌‌جوئى کنيد. صرفه‌‌جوئى، چيز بسيار لازم و مهمى است.
به مصرف توليدات داخلى هم اهميت بدهيد. در دستگاه شما، در وزارتخانه‌‌ى شما، اگر کار جديدى انجام ميگيرد، اگر چيز جديدى خريده ميشود، اگر همين اقلام روزمره‌‌اى که مورد نياز وزارتخانه است، تهيه ميشود، سعى کنيد همه‌‌اش از داخل باشد؛ اصرار بر اين داشته باشيد؛ خود اين، يک قلم خيلى بزرگى ميشود. اصلاً ممنوع کنيد و بگوئيد هيچ کس حق ندارد در اين وزارتخانه جنس خارجى مصرف کند. به نظر من اينها ميتواند کمک کند. 7

تبيين اقتصاد مقاومتى

در زمينه‌ى مسائل اقتصادى، «اقتصاد تهاجمى» را مطرح کردند؛ عيبى ندارد. بنده فکر اقتصاد تهاجمى را نکردم. اگر واقعاً يک تبيين دانشگاهى و آکادميک نسبت به اقتصاد تهاجمى - به قول ايشان، مکمل اقتصاد مقاومتى - وجود دارد، چه اشکالى دارد؟ آن را هم مطرح کنيم. آنچه که به نظر ما رسيده، اقتصاد مقاومتى بوده. البته اقتصاد مقاومتى فقط جنبه‌ى نفى نيست؛ اينجور نيست که اقتصاد مقاومتى معنايش حصار کشيدن دور خود و فقط انجام يک کارهاى تدافعى باشد؛ نه، اقتصاد مقاومتى يعنى آن اقتصادى که به يک ملت امکان ميدهد و اجازه ميدهد که حتّى در شرائط فشار هم رشد و شکوفائى خودشان را داشته باشند. اين يک فکر است، يک مطالبه‌ى عمومى است. شما دانشجو هستيد، استاد هستيد، اقتصاددان هستيد؛ بسيار خوب، با زبان دانشگاهى، همين ايده‌ى اقتصاد مقاومتى را تبيين کنيد؛ حدودش را مشخص کنيد؛ يعنى آن اقتصادى که در شرائط فشار، در شرائط تحريم، در شرائط دشمنى‌ها و خصومتهاى شديد ميتواند تضمين کننده‌ى رشد و شکوفائى يک کشور باشد.

من کجا و تو کجا که شنيدم قطره هاي خونت با همين خاک هاي شلمچه يا طلاييه، يا شايد با آب هاي اروند همراه شد تا من را که بعد از سال ها به زيارت تو کشانده، هشدار دهد و کسي از درونم فرياد بزند که:

"هاي! مي داني فاصله خوني که در رگ توست با آن قطره هاي خون در چيست؟"

من کجا و تو کجا که شنيدم چقدر راحت چشمت را به زرق و برق چراغ هاي شهر بستي! چراغ هاي چشمک زني که مردمش را از نگاه به آسمان باز مي داشت و تو اما دنبال ستاره ها بودي و همين شد که خودت هم يکي از ستاره هاي آسمان شدي.

من کجا و تو کجا که شايد در يک لحظه ملکوتي، به قشنگي تمامي عمر آدم ها، کوله بار گناهانت را زمين گذاشتي و قنوت کردي، سجده کردي، سجده شکر يا توبه نمي دانم، هر چه بود در يک لحظه عهدي بستي و تمام شد و همه چيز از همين يک لحظه شروع مي شود، لحظه هايي که شايد يک چشم بر هم زدن طول نکشند، اما چشمه اي در قلب آدم ها مي جوشانند که سعادت عمري را رقم مي زند، لحظه اي که ميثاق مي بندي همان باشي که او مي خواهد.

وقتي بر خاکي که روي آن افتاده بودي قدم مي زدم، با تو پيمان بستم، کوله بار گناهانم را همان جا روي زمين بگذارم و همان ميثاقي را ببندم که تو با خدا بستي.

هنوز کلام پير جماران را از ياد نبرده ام که گفت جنگ تمام نشده است، جنگ ما جنگ حق و باطل است و تا پايان تاريخ ادامه خواهد داشت و من هر روز در کشاکش زندگي معناي اين کلامش را در مي يابم، در جنگي که هنوز تمام نشده است با مسئوليتي هزاران بار سنگين تر.

گاهي که بار سنگين اين مسئوليت را بر دوشم احساس مي کنم دلم براي آسمان تنگ مي شود.

و تو مي داني که در اين زرق و برق شهر ها پيمودن راه آسمان چقدر سخت است.

همراهيم کن

.تا شايد من هم به آسماني که بپيوندم.

.تا شايد من هم يکي از آن هايي باشم که امام عصر (عج)، براي خودش انتخاب مي کند.

.تا شايد من هم مثل تو پرواز کنم.

اللهم ارزقنا توفيق الشهاده في سبيلک  بين يدي وليک

بخش فرهنگ پايداري تبيان